វិចារណកថា

ចង់ឫមិនចង់ទោះបីជាកម្ពុជាប្រឹងតាំងខ្លួនជាប្រទេសកសិកម្មយ៉ាងណាក៏ដោយក៏វិស័យកសិកម្មនៅក្នុងប្រទេស​ទំនងជានៅពីក្រោយវិស័យឧស្សាហកម្មហើយ ប៉ុន្តែដើម្បីរក្សាជន្ទលសេដ្ឋកិច្ចនិងទប់លំនឹងកុំភ្លេចគិតគូពង្រឹងកសិកម្មផង ។​

មកដល់ពេលនេះសមត្ថកិច្ចបានចុះអនុវត្តកម្មវិធីអប់រំដល់ប្អូនៗនិងក្មួយៗសិស្សានុសិស្សអំពីគ្រឿងញៀនគឺកាន់តែមានច្រើន និងបានធ្វើជាបន្តបន្ទាប់ ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយយើងខ្ញុំគិតថា ការចុះគួរតែបន្ថែមទៀត។

តាមប្រសាសន៍របស់សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា នៅព្រឹកថ្ងៃទី​១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ក្រោយពេលដែលបង្កើតនៅឆ្នាំ២០០៦ ច្បាប់កាតព្វកិច្ចយោធានឹងត្រូវអនុវត្តនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៦ខាងមុខ។​

ជនបរទេសរូបណាក៏ដោយដែលចូលមកកាន់កម្ពុជាហើយធ្វើអំពើខុសច្បាប់ ដោយរួមទាំងមកដណ្តើមការងារពលរដ្ឋឫដណ្តើមមុខរបររបស់ពលរដ្ឋដោយមិនមានការអនុញ្ញាតគឺចាំបាច់ត្រូវតែមានវិធានការណ៍ផ្លូវច្បាប់ដោយមិនមានការលើកលែង។

ករណីឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺគ្រុនឈាមនៅឆមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៥ កម្ពុជាមានប្រមាណជាជាង៧ពាន់ករណី ហើយអ្នកស្លាប់មានតែ១៥នាក់ គឺមានការថយចុះ៨នាក់ ប៉ុន្តែកុំធ្វេសប្រហែសវានៅតែជាជំងឺដែលអាចសម្លាប់ជីវិតមនុស្សបានគ្រប់ពេលជាពិសេសគឺកុមារ​។​

យុវវ័យនានាមិនគួរនាំគ្នាលេងសើច ហើយធ្វើសកម្មភាពបំផ្លិចបំផ្លាញអ្វីៗ​ដែលជា​សម្បត្តិ​សាធារណៈនោះឡើយ ផ្ទុយទៅវិញ គួរតែជួយការពារ​និងថែរក្សា​វាឲ្យគង់វង្ស​ឬប្រើប្រាស់ឲ្យ​បាន​យូរ​ដើម្បីជាប្រយោជន៍ សម្រាប់ខ្លួន​ឯងនិងសាធារណៈជននានា។

ជាការពិតពន្ធបដិការថ្មីដែលជាលទ្ធផលចេញពីការខិតខំប្រឹងប្រែងចរចារបស់អ្នកជំនាញកម្ពុជាបានទម្លាក់ពី ៤៩ភាគរយមកនៅ៣៦ភាគរយ គឺជាជោគជ័យមួយដែរ ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វានៅតែខ្ពស់ ជាងប្រទេសខ្លះដដែល ។

ក្រសួងធនធានទឹកនឹងឧតុនិយមបានព្រមានថា បាតុភូតធម្មជាតិអាក្រក់ដែលមានដូចជាភ្លៀង​ផ្គររន្ទះ និង ខ្យល់កន្រ្តាក់អាចនឹងកើតមានសឹងតែគ្រប់ខេត្តនិងរាជធានីពី ២៥ទៅ៣០ភាគរយ ដូច្នេះការប្រុងប្រយ័ត្ន សូមលើកកំពស់ឲ្យបានគ្រប់ៗគ្នា។

មួយរយៈពេលនេះព័ត៌មានក្លែងក្លាយសំបូរណាស់ ដូច្នេះនៅពេលដែលយើងលេងឬប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមនានា មិនថាហ្វេសបុក តេឡេក្រាម តិកតក់ ឬ យូធូបនោះទេសូមលើកកំពស់ការប្រុងប្រយ័ត្នផង ដើម្បីកុំឲ្យយមានភយន្តរាយផ្សេងៗដែលអាចកើតមានជាយថាហេតុ។

ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងគ្រឿងញៀនដែលកម្ពុជាបានកំពុងតែធ្វើគឺបានបង្ហាញលទ្ធផលជាបន្តបន្ទាប់ ដោយពីមួយឆមាសទៅមួយឆមាសជនសង្ស័យដែលពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រឿងញៀនកាន់តែច្រើនត្រូវបានបង្រ្កាប ខណៈដែលគ្រឿងញៀននិងសារធាតុពាក់ព័ន្ធក៏បន្តរឹបអូសនិងបំផ្លាញចោល ។

គុ្រនផ្តាសសាយបក្សីមកពីមេរោគ H5N1 បានរកឃើញជាបន្តបន្ទាប់៦ខែកន្លងមកនេះ ហើយនៅក្នុងខែមិថុនានេះ គឺផ្ទុះច្រើនករណីតែម្តង ដូច្នេះសូមកុំប្រហែស ហើយអ្នកដែលហូបសាច់បក្សី សូមចម្អិនអោយឆ្អិនល្អ ដោយឡែកអ្នកធ្វើគួរតែសំអាតដៃនិងអនាម័យខ្លួនប្រាណឲ្យល្អដែរ។​

សព្វថ្ងៃនេះអ្នកបង្កើតមាតិកានៅលើបណ្តាញសង្គមមានច្រើន ហើយអ្នកដែលកំពុងតែរកលុយតាមអនឡាញដែលគេច្រើននិយាយថា ក្រុមអ្នក MMO ក៏មានច្រើន ដូច្នេះប្រសិនបើអាចគួរតែជួយសង្គមបន្តិច តាមរយៈមាតិកាដែលខ្លួនបង្កើត​។

រឿងស្រលាញ់ជាតិ ហើយនិងការពារជាតិគឺផុលផុសខ្លាំងក្លាណាស់ ហើយនៅលើបណ្តាញសង្គមវិញក៏ផុលផុសសម្បើបដែរ ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងនោះ​ក៏មានអ្នកខ្លះយកលេសរឿងជាតិនេះខ្ជិលធ្វើការ​ គេចពីការទទួល ខុសត្រូវ។

ថ្មីៗនេះឱសថសម្រាប់បង្ការមុនពេលប្រឈមនឹងការឆ្លងមេរោគអេដស៍បានប្រកាសដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនៅកម្ពុជាហើយ ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយឱសថដែលបង្ការបញ្ហាដ៏មានប្រសិទ្ធបំផុតគឺគ្មានអ្វីក្រៅពីភាពស្មោះត្រង់នឹងគ្នាឡើយ។

មកដល់ពេលនេះស្ថានការណ៍ព្រំដែននៅកម្ពុជានិងថៃកាន់តែតានតឹងឡើងរហូតដល់ ភាគីថៃបានសម្រេចបិទព្រំដែនជាឯកតោភាគីជាមួយនឹងកម្ពុជា ហើយតាមការវិភាគ ស្ថានការណ៍នេះប្រហែលជាកាន់តែវិវត្តន៍ទៅមុខដ៏ស្មុគស្មាញ ។

កំដៅនៅព្រំដែនបានងំឡើងៗជាង២០ថ្ងៃមកហើយនោះបើយើងគិតចាប់ពីករណីផ្ទុះអាវុធនៅ តំបន់មុំបី ដែលយោធិនយើងម្នាក់បានពលីនៅថ្ងៃទី​២៨ ខែឧសភា មកដូច្នេះស្មារតីជាតិនិយមគឺត្រូវតែពង្រឹង ប៉ុន្តែដាច់ខាតកុំអោយវាទៅជាជ្រុលនិយម។

ជំងឺគ្រុនផ្តាសសាយបក្សី H5N1 បានរកឃើញនៅកម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់ ហើយចុងក្រោយនេះគឺគេបានរកឃើញលើស្រ្តីវ័យ៤១ ឆ្នាំម្នាក់ ដែលមានទីលំនៅនៅភូមិត ល្បើក ឃុំដូនកែង ស្រុវពួក ខេត្តសៀមរាប។

តម្លៃប្រេងឥន្ធនៈដែលនៅកម្ពុជាឡើងត្រឹមតែ២០០ទៅ៣០០​រៀលនៅក្នុងមួយលីត្រកាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ ប្រហែលជាមិនអាចបញ្ឈប់ការឡើងបានទេ ដោយសារតែឥទ្ធិពលនៃកំសួលកំដៅនៃសង្រ្គាមអ៊ីស្រាអែល និង​ អ៊ីរ៉ង់ ដែលពេលនេះសហរដ្ឋអាមេរិកបានលូកដៃទៅហើយនោះ។

ការគំរាមនឹងមានប្រសិទ្ធភាពនៅពេលដែលភាគីទទួលមានអារម្មណ៍ថា គេមិនអាចជៀសផុតពីផលវិបាកអាក្រក់បាន ហើយភាគីគំរាមពិតជាមានសមត្ថភាព និងចេតនាក្នុងការអនុវត្តការគំរាមនោះ។

ដើម្បីកុំអោយធ្វើការមួយខែទៅមួយខែមិនចេះសល់អ្វីសោះ​ ចូរសាកល្បងវិធីសន្សំងាយៗតាមក្បូនសមញ្ញមួយដែលមកដល់ពេលនេះមានអ្នកខ្លះអាចសល់ប្រាក់កាសមួយចំនួនគួរសម ទោះបីជាមិនច្រើន ប៉ុន្តែក៏មិនតិចដែរសម្រាប់អ្នកអត់​។